| Σημαντικός παράγοντας της ασφαλούς χρήσης του Διαδικτύου από τα παιδιά είναι η ενημέρωση των παιδιών και των γονιών τους. Παρακάτω θα σταθούμε σε μερικές ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις πανευρωπαϊκών ερευνών για τη χρήση του Διαδικτύου, αλλά και σε μερικές χρήσιμες συμβουλές για παιδιά, γονείς και σχολείο.
Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια
Τα παιδιά από μικρή ηλικία παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια, κυρίως βίας. Όπως εξηγεί ο κ. Κορμάς, τα διαδικτυακά παιχνίδια βίας εκτός από την εξάρτηση εξοικειώνουν τα παιδιά με τη βία και άρουν τις αναστολές τους στο αποτρόπαιο αυτό φαινόμενο. Στα μάτια των παιδιών η άσκηση βίας μπορεί να φαίνεται σαν μια συνηθισμένη πράξη, χωρίς εκείνα να συνειδητοποιούν πολλές φορές τις επιπτώσεις της σε εκείνα και στους ενηλίκους.
«Ακόμη και αν τα διαδικτυακά παιχνίδια δεν προκαλέσουν εθισμό, το παιδί χάνει πολύτιμο χρόνο από την εκπαίδευσή του και τη σωματική του άσκηση, τα οποία αποτελούν βασικά στοιχεία της σωστής πνευματικής, βιολογικής και κοινωνικής του ανάπτυξης» σημειώνει ο κ. Κορμάς. Προσθέτει μάλιστα ότι το παιχνίδι κατά την παιδική ηλικία είναι σημαντικό για το παιδί και θεωρείται προστάδιο της κοινωνικοποίησής του.
Αναφερόμενος στα chat rooms, εφιστά την προσοχή τόσο των γονέων όσο και των εφήβων καθώς, όπως λέει, η χρήση τους μπορεί να γίνει εξαιρετικά επικίνδυνη αν τα παιδιά δίνουν τα προσωπικά τους στοιχεία και εμπιστεύονται αγνώστους.
Η σκοτεινή πλευρά του Δικτύου
Μελέτη που διενεργήθηκε από τη Μονάδα Εφηβικής Υγείας της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών, με τη συμμετοχή 897 εφήβων ηλικίας 15 ετών, κατέδειξε ότι 19,47% των παιδιών έχουν πρόσβαση σε πορνογραφικό υλικό που «κυκλοφορεί» στο Διαδίκτυο. ?Ενα άλλο 6,2% παίζει τυχερά παιχνίδια μέσω Διαδικτύου. Περίπου ένα στα δέκα παιδιά χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο για περισσότερες από 20 ώρες την εβδομάδα.
Ειδικότερα, η μελέτη έδειξε ότι:
* Το 53,4% των παιδιών έκανε χρήση του Διαδικτύου για περισσότερο από έναν χρόνο.
* Ένας στους τέσσερις εφήβους έμπαινε καθημερινά στο Ιnternet.
* Το 1% των εφήβων είχε «εθιστεί» στο Διαδίκτυο.
* Το 12,8% των παιδιών βρισκόταν ένα βήμα πριν από τον «εθισμό».
* Το 4,2% των παιδιών είχε δεχθεί απειλές μέσω Διαδικτύου.
Από τη μελέτη προκύπτει ότι τα παιδιά που εθίζονται στο Διαδίκτυο μπορεί να παρουσιάζουν και άλλα σοβαρά προβλήματα, όπως υπερκινητικότητα με διάσπαση προσοχής, καταθλιπτική διαταραχή, σχιζοφρένεια, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και διπολική διαταραχή. Επίσης υπάρχει θετική συσχέτιση της εξάρτισης από το Διαδίκτυο με την υπερκινητικότητα, την παραβατικότητα και τις διαταραγμένες διαπροσωπικές σχέσεις.
«Οι κύριοι λόγοι που οδηγούν τον έφηβο στην εξάρτηση είναι τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και τα chat rooms» δηλώνει ο κ. Κορμάς και επισημαίνει ότι οι έφηβοι που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο ωφέλιμα (αναζήτηση πληροφοριών, υπηρεσιών κ.ά.) δεν εθίζονται εύκολα σε αυτό. «Η ενασχόληση με το Διαδίκτυο στο πλαίσιο του σχολειού αποδεικνύεται προστατευτικός παράγοντας έναντι της ανάπτυξης προβληματικής χρήσης» τονίζει.
Άλλα συμπεράσματα
Τα ελληνόπουλα, αλλά και τα παιδιά στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο με «ώριμο» τρόπο, ενώ μόνο ένα στα οκτώ δηλώνει ότι έχει αναστατωθεί από κάτι που είδε ή του συνέβη online. Την ίδια στιγμή στην Ελλάδα η πλειονότητα των γονιών δηλώνει ότι έχει άγνοια για τις αρνητικές εμπειρίες των παιδιών στο Ιnternet. Το ποσοστό αυτό είναι υψηλό κατά μέσον όρο σε ολόκληρη την Ευρώπη, γεγονός που κάνει τους ερευνητές να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς οι γονείς εμφανίζονται να μην έχουν ιδέα για τους ψηφιακούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν τα παιδιά τους.
Ένα από τα πλέον ενθαρρυντικά συμπεράσματα της έρευνας είναι το γεγονός ότι στη μεγάλη τους πλειονότητα (88%) τα παιδιά δηλώνουν ότι δεν είχαν άσχημες εμπειρίες online. Όπως προκύπτει από τα ερευνητικά δεδομένα, η αυξανόμενη χρήση του Διαδικτύου βελτιώνει τον ψηφιακό αλφαβητισμό των παιδιών και τις ικανότητες ασφαλούς πλοήγησης. Σε αντίθεση με τον ηθικό πανικό που έχει προκύψει κατά καιρούς, η έρευνα καταδεικνύει ότι ακόμη και σε μια χώρα με χαμηλό ψηφιακό αλφαβητισμό των ενηλίκων, όπως η Ελλάδα, τα παιδιά από 9 ως 16 ετών εμφανίζονται ως «ώριμοι» και συνετοί χρήστες.
Όπως σημειώνει σχετικά η υπεύθυνη της ελληνικής ομάδας δρ. Λίζα Τσαλίκη, λέκτωρ του τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστημίου Αθηνών, «παρά τα αρνητικά -κατά καιρούς- μηνύματα που έρχονται στο φως της δημοσιότητας, τα μικρά παιδιά δεν ενδιαφέρονται να δουν πορνογραφικό υλικό, ειδικά όπως αυτό ορίζεται από τους ενηλίκους».
Η έρευνα έγινε την περασμένη άνοιξη σε 23 από τις 25 χώρες που συμμετέχουν στο δίκτυο ΕU Κids Οnline. Πήραν μέρος 23.420 παιδιά ηλικίας 9- 16 ετών και 23.000 γονείς.
Διαδικτυακοί κίνδυνοι
Οι πιο διαδεδομένοι διαδικτυακοί κίνδυνοι, όπως αυτοί αναφέρονται από τα ίδια τα παιδιά, είναι η επαφή με ανθρώπους που δεν γνωρίζουν από κοντά και η συγκυριακή επαφή με υλικό ακατάλληλου περιεχομένου, εν δυνάμει ζημιογόνο. Αρκετά σπανιότερα αναφέρεται από τα παιδιά και ο εκφοβισμός (bullying). Η έκθεση σε εικόνες σεξουαλικού περιεχομένου είναι από τα πιο πιθανά περιστατικά για να συμβούν, αλλά σε πολύ λίγες περιπτώσεις αναφέρονται ως τραυματικές εμπειρίες από τα παιδιά που έχουν εκτεθεί σε αυτές.
Επαφές και ραντεβού με αγνώστους
Το 29% των παιδιών ηλικίας 9-16 που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο στην Ευρώπη έχει στο παρελθόν επικοινωνήσει με κάποιον που δεν γνώριζε από κοντά, μια δραστηριότητα που μπορεί να θεωρηθεί επικίνδυνη, αλλά μπορεί να είναι διασκεδαστική. Επίσης το 8% των παιδιών έχει συναντήσει από κοντά κάποιον που γνώρισε μέσω Διαδικτύου κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους. Στη χώρα μας το ποσοστό των παιδιών που έχουν στο παρελθόν επικοινωνήσει μέσω Διαδικτύου με κάποιον που δεν γνώριζαν από κοντά ανέρχεται σε 19%, ενώ το ποσοστό των παιδιών που δηλώνουν ότι συνάντησαν από κοντά κάποιον που γνώρισαν στο Ιnternet φθάνει το 5%.
Η άγνοια των γονιών
Ενα από τα πλέον σημαντικά συμπεράσματα της έρευνας είναι ότι οι γονείς των παιδιών που ανέφεραν ότι αντιμετώπισαν κάποιον από αυτούς τους κινδύνους συνήθως δεν έχουν επίγνωση του γεγονότος: ιδιαίτερα υψηλό είναι το ποσοστό στην Ελλάδα (83%), ενώ σε παρόμοιο επίπεδο βρίσκονται η Ουγγαρία και η Ρουμανία.
Σε γενικές γραμμές πάντως σε ποσοστό 41% οι γονείς των οποίων το παιδί έχει δει εικόνες σεξουαλικού περιεχομένου στο Διαδίκτυο λένε ότι το παιδί τους δεν έχει δει ποτέ τέτοιες εικόνες. Επίσης σε ποσοστό 56% οι γονείς των οποίων το παιδί έχει λάβει προσβλητικά ή επιζήμια/επιβλαβή μηνύματα στο Διαδίκτυο λένε ότι το παιδί τους δεν έχει λάβει ποτέ τέτοιο μήνυμα. Σε ποσοστό 52% οι γονείς των οποίων το παιδί έχει λάβει μηνύματα σεξουαλικού περιεχομένου λένε ότι το παιδί τους δεν έχει λάβει ποτέ παρόμοια μηνύματα, ενώ το 61% των γονιών των οποίων το παιδί συνάντησε διά ζώσης κάποιον που ήξερε μόνο μέσω Διαδικτύου υποστηρίζει ότι το παιδί δεν είχε ποτέ τέτοια εμπειρία.
Είναι σημαντικός ο ρόλος των γονέων στην πρόληψη του «internet addiction» και γιατί;
ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ. Η ποιοτική σχέση με τους γονείς, ο χρόνος που οι γονείς αφιερώνουν στα παιδιά και η ενασχόληση τους στο Διαδίκτυο μαζί με τα παιδιά μπορούν να συμβάλλουν στην αποφυγή του φαινομένου. Η συναισθηματική κάλυψη των παιδιών, η καλή σχέση και η επικοινωνία όλων των μελών οδηγούν σε σωστή εφαρμογή ΟΡΙΩΝ μέσα στο σπίτι, τα οποία μπορούν να τηρούνται (οι ενοχικοί γονείς αδυνατούν να βάλουν όρια).
Το Διαδίκτυο είναι ένα πολύ σημαντικό εργαλείο και δεν πρέπει να δαιμονοποιείται. Σωστή χρήση και όρια στις πιο ευαίσθητες ηλικίες είναι σημαντικά.
Συμβουλές
Από μικρή ηλικία θα πρέπει να τίθενται όρια (για πολλά θέματα) και να τηρούνται μέσα στην οικογένεια. Τα όρια (όταν δεν είναι υπερβολικά ή ιδιαίτερα αυστηρά) δεν καταπιέζουν τα παιδιά, αλλά τα κατευθύνουν και σημαίνουν ενδιαφέρον. Είναι σημαντικά για θέματα ασφάλειας. πό μικρή ηλικία θα πρέπει να τίθενται όρια (για πολλά θέματα) και να τηρούνται μέσα στην οικογένεια. Τα όρια (όταν δεν είναι υπερβολικά ή ιδιαίτερα αυστηρά) δεν καταπιέζουν τα παιδιά, αλλά τα κατευθύνουν και σημαίνουν ενδιαφέρον. Είναι σημαντικά για θέματα ασφάλειας. Όσο το παιδί μεγαλώνει, τα όρια που θα ισχύσουν είναι καλό να συζητούνται, ώστε να λαμβάνεται η γνώμη του παιδιού και του εφήβου. Ο σεβασμός της προσωπικότητας παιδιών και εφήβων από πολύ μικρή ηλικία είναι στοιχείο πολύ σημαντικό για την εφαρμογή πειθαρχίας
- Αφιερώστε χρόνο και διάθεση ώστε να ασχοληθείτε με θέματα Διαδικτύου ΜΑΖΙ με τα παιδιά
- Τοποθετείστε τον υπολογιστή σε κοινόχρηστο χώρο, ώστε να μη δίνεται η δυνατότητα απομόνωσης του παιδιού και να υπάρχει έλεγχος.
- Χρήση φίλτρων για επιβλαβείς ιστοσελίδες και συμμετοχή στις επιλογές του εφήβου (χωρίς υπερβολές ή / και παράλογες απαγορεύσεις) συμβάλλουν σε ένα θετικό αποτέλεσμα
- Ενημερώστε τα παιδιά με απλά λόγια από μικρή ηλικία για τα φαινόμενα «εθισμού» και παρενόχλησης
- Μη χρησιμοποιείτε τη χρήση του υπολογιστή για επιβράβευση ή τιμωρία
- Εάν παρατηρήσετε υπερβολική χρήση ή/και συμπεριφορές εθισμού αναζητήστε ΑΜΕΣΩΣ βοήθεια στο τηλέφωνο χωρίς χρέωση 800 11 800 15.
Καλές και ασφαλείς βόλτες στο Διαδίκτυο?
|
|
